Een kansrijke gemeente
H
et is goed toeven in Midden-Delfland. Onze inwoners voelen zich er veilig en uitgesproken prettig. De groene, duurzame leefomgeving van Midden-Delfland wordt hoog gewaardeerd, het misdaadcijfer is laag en de inzet van de burger voor lokale initiatieven en maatschappelijke instellingen is groot. Burgers zijn – kortom – tevreden en betrokken. Daarbij kent de gemeente een financieel solide basis en een krachtig bestuur. Een prachtige uitgangspositie in veranderende tijden.
Immers, de komende jaren staan wij voor een aantal grote uitdagingen. Er wachten ons ingrijpende veranderingen in het sociaal domein en tegelijkertijd dienen we vorm te geven aan de nieuwe participatiemaatschappij. Daarbij is er de noodzaak tot verdere profilering van Midden-Delfland als zelfstandige, duurzame en vitale gemeente in de Metropoolregio. Deze uitdagingen vragen om een krachtige, creatieve aanpak. OGP gaat deze uitdagingen graag samen met burgers, ondernemers en bestuurders aan. In het nieuwe, succesvolle Midden-Delfland telt iedereen mee én doet iedereen mee. De overheid treedt terug, maar alleen waar ondernemers en bewoners ook werkelijk willen instappen en taken kunnen overnemen. Burgers kunnen en moeten dus meedoen, maar moeten daartoe door de lokale overheid ook in staat worden gesteld. Gemeentebeleid, instellingen, initiatieven en voorzieningen moeten daarom participatie bevorderend worden. Dat vraagt zeker niet alleen iets van de burgers, maar juist vooral iets van de lokale overheid. Het vraagt om ‘anders denken’ en zeker ook om ‘samen doen’.
OGP is positief gestemd. Alle noodzakelijke ingrediënten voor de succesvolle omvorming tot duurzame, krachtige participatiesamenleving zijn in Midden-Delfland aanwezig. Het is de komende jaren aan gemeente, raad en burgers om kansen te zien, te grijpen en te verzilveren. OGP is verheugd te zien dat het collegewerkprogramma en de meerjarenbegroting goed inspelen op de voorliggende uitdagingen. Ze bieden daarmee een goede basis voor de verdere ontwikkeling van onze kansrijke
OGP onderschrijft het beleid van het college en kan zich in hoofdlijnen vinden in de wijze waarop dit beleid is vertaald in de meerjarenbegroting zoals die thans voor ons ligt. Wij bedanken het college en de ambtenaren voor de inzet, energie en toewijding waarmee zij erin geslaagd zijn het coalitieakkoord en het collegewerkprogramma te vertalen naar concrete acties en financiële onderbouwingen voor lopende en nieuwe beleidsvoornemens. In deze Algemene Beschouwingen brengen wij een aantal voor ons belangrijke accenten aan en doen wij enkele suggesties voor verbeteringen.
Algemeen financieel beeld
De financiële positie van de gemeente ziet er in de basis gezond uit. Wel ligt er een behoorlijke bezuinigingsopgave om de gemeente ook op termijn gezond te houden. OGP wil in beginsel niet meer uitgeven dan er binnenkomt. Een sluitende begroting is uitgangspunt. OGP stelt echter ook nadrukkelijk dat bezuinigingen niet bij de burger neergelegd mogen worden. Er zal dus minder geld uitgegeven moeten worden. Dat vraagt om structurele keuzes en aanpassingen in de eigen organisatie.
De gemeente laat zien dat zij bereid is de efficiency van de eigen taakstelling en dienstverlening tegen het licht te houden en te verbeteren. OGP juicht dit van harte toe. Aanvullend leidt het faciliteren van burgerinitiatieven en het stimuleren van burgerparticipatie tot een grotere effectiviteit en betere resultaten, zonder dat hier hogere uitgaven tegenover staan. Ook hierover zijn wij zeer positief. In de meerjarenbegroting zien wij verder dat het gelukt is de burger te ontzien. Anders dan voorgaande jaren bedragen de tariefstijgingen van de OZB en de rioolbelasting maximaal de inflatiecorrectie. OGP is hierover zeer verheugd.
Er zijn ook enkele kanttekeningen te plaatsen. De gemeente gaat bijvoorbeeld op zoek naar externe financieringsbronnen. Dit past bij een creatieve, moderne en dynamische gemeente zoals OGP deze voor ogen heeft. Wel zal OGP kritisch blijven volgen of de verhoudingen tussen kosten en baten in balans blijven en of de verkregen middelen doelmatig worden ingezet.
OGP heeft vragen gesteld over het schuiven met manuren tussen de verschillende afdelingen. Dit wordt al vele jaren lustig gedaan. Wij begrijpen dat verschuivingen soms noodzakelijk zijn en waarderen het feit dat het college in de begroting tracht dit proces inzichtelijk te maken. De manier waarop dit gebeurt, leidt echter al jaren tot veel onduidelijkheid. Wat OGP betreft zijn er twee mogelijkheden. Ofwel we vinden een transparante, heldere wijze om deze verschuivingen inzichtelijk weer te geven, ofwel we nemen deze verschuivingen voortaan in het geheel niet meer op in de begroting.
Na de positieve begrotingsresultaten in voorgaande jaren is de begroting nu scherper aangezet en lijkt de lucht eruit. OGP begrijpt waarom hiervoor gekozen is. We willen beschikbare middelen niet op de plank laten liggen. Immers, wanneer er middelen beschikbaar zijn, dan zetten we deze graag in voor de verdere versterking en profilering van onze gemeente. Een scherpere begroting vraagt van het college echter ook om heel scherp aan de wind te varen. We zullen nauwlettend volgen op welke manier het college hier de komende jaren invulling aan geeft.
Programma 1 – Vitale dorpen
OGP vraagt ieder jaar aandacht voor dit beleidsveld. Evenals het college beogen wij enerzijds een open agrarisch cultuurlandschap in het buitengebied en anderzijds levendige, dynamische kernen waarin inwoners en ondernemers centraal staan. Het is goed om te zien dat er nu ook echt werk van gemaakt wordt. Ten aanzien van twee specifieke onderwerpen – namelijk het beeldkwaliteitsbeleid en identiteit/Cittaslow hebben wij een concrete vraag.
Er komt een nieuw beeldkwaliteitsplan voor het buitengebied, waarbij het LOP uitgangspunt is. OGP vindt dit een goede zaak. We roepen het college op om dit proces vooral ook samen met betrokken ondernemers en bewoners op te pakken. Hoe denkt het college hier concreet invulling aan te geven? Voorts denken wij dat ook aandacht moet uitgaan naar (meer) groen t.b.v. de leefbaarheid en beeldkwaliteit in de kernen. OGP vindt dit onderwerp nu onderbelicht. Op welke manier wil het college hier de komende jaren mee aan de slag?
De identiteit staat mooi omschreven en zorgt voor een zeer herkenbaar beeld van onze gemeente. Als het goed is, zijn veruit de meeste dingen die we doen erop gericht deze identiteit verder te versterken. Zo niet, dan moeten we ons afvragen of we wel het goede doen. Cittaslow is een keurmerk dat goed lijkt aan te sluiten bij onze identiteit. Toch behoort de filosofie van Cittaslow nog niet tot het algemene gedachtegoed van onze gemeenschap. Cittaslow staat nog te ver af van de burger. Hoe wil de portefeuillehouder de met Cittaslow samenhangende kwaliteit van leven, gastvrijheid, duurzaamheid, cultuurhistorie en authenticiteit verder stimuleren en vormgeven?
Programma 2 – Bestuur en veiligheid
In een veilig Midden-Delfland trekken bestuur en burgers samen op. De dorpswethouder is in dezen een goed initiatief en een typisch voorbeeld van hoe denken vóór de burger wordt omgezet in samen denken mét de burger. OGP denkt dat de dorpswethouder bijdraagt aan de betere verbinding tussen inwoners en bestuur. We zien de evaluatie van de dorpswethouder na één jaar dan ook met veel belangstelling tegemoet.
Op twee gemeentelijke afdelingen zal een analyse van werkprocessen plaatsvinden. Hoewel hiervoor eenmalig extra middelen moeten worden uitgetrokken, beoogt deze analyse het efficiënter inrichten van werkprocessen waarmee een structurele bezuiniging kan worden gerealiseerd. Daarbij wordt kwaliteitsverhoging met betrekking tot de dienstverlening en efficiency bewerkstelligd.
OGP verwacht dat een en ander ook zal leiden tot verlaging van de regeldruk voor burgers en ondernemers, een duurzame denkomslag bij de gemeente (van ‘nee, mits’ naar ‘ja-tenzij’) en de realisatie van een meer inspirerende werkplek voor onze ambtenaren. OGP roept het college op deze indicatoren bij de genoemde analyses in het achterhoofd te houden.
Programma 3 – Beheer, verkeer en milieu
Vanuit financiële overwegingen doet het college enkele concessies ten aanzien van het beheer van de openbare ruimte. OGP stemt hiermee in. De komende tijd zijn er wat OGP betreft in dit beleidsveld twee belangrijke aandachtspunten. De eerste heeft betrekking op de N468. OGP zal zich terughoudend opstellen waar het de eventuele overname van deze weg betreft. Wat ons betreft mag deze weg de identiteit van de gemeente niet verder verstoren en zal deze weg ons ook geen financiële risico’s opleveren. Wij benadrukken daarom het belang van gedegen onderzoek en tijdige besluitvorming in deze kwestie. Wij zijn blij dat het college dit in de schriftelijke beantwoording van de technische vragen reeds heeft toegezegd. Het tweede aandachtspunt heeft betrekking op het beleidsveld milieu. OGP is van mening dat het huidige geformuleerde beleidsdoel te weinig ambitieus is. Een hogere doelstelling zou – zeker vanuit het oogpunt van verdere ‘branding’ van onze Cittaslowgemeente – gerechtvaardigd zijn. Als het aan OGP ligt, wordt de lat hoger gelegd. Is het college bereid de ambitie hoger te stellen en zo ja, hoe? Hoe denken de overige fracties hierover?
Programma 4 – Onderwijs
Scholen nemen een cruciale rol in wanneer het gaat om het bieden van optimale ontwikkelingskansen aan onze kinderen. Daarbij leiden zij meer dan eens gezinnen naar extra ondersteuning of aanvullende hulpverlening. Onze scholen leveren op die manier een meer dan gemiddelde inspanning om onze kinderen in een veilige omgeving zoveel mogelijk kansen te bieden. Hoe steviger dit fundament wordt gelegd, hoe minder problemen er in de toekomst verwacht hoeven worden. De scholen doen dit momenteel prima. Met de invoering van Passend Onderwijs staan zij echter voor een extra uitdaging deze taak blijvend goed in te vullen. Momenteel is onzeker hoe de scholen hiertoe door de Samenwerkingsverbanden gefinancierd zullen worden. Recente berichtgeving duidt erop dat de inkomsten van de Samenwerkingsverbanden in onze regio pas na 4 jaar zullen stijgen. Het college trekt thans de conclusie dat de nieuwe geldstroom al op korte termijn voldoende is om de kosten Lokaal Onderwijsbeleid te compenseren. OGP vindt deze conclusie voorbarig. OGP is nadrukkelijk voor behoud van Lokaal Onderwijsbeleid, totdat is aangetoond dat het onderwijs deze gelden ook werkelijk vanuit de nieuwe geldstromen ontvangt.
Programma 5 – Welzijn en wet maatschappelijke ondersteuning
We weten dat er voor gemeente en inwoners in het sociaal domein veel gaat veranderen. De voorbereidingen in de aanloop naar 1 januari 2015 zijn al langer in volle gang. OGP heeft vertrouwen in de wijze waarop het college hier voortvarend mee aan de slag is gegaan en ook de komende tijd zal blijven.
Dit beleidsveld heeft als geen ander betrekking op mensen en de mate waarin die mensen kunnen participeren in onze gemeente. Daarom is OGP zeer nauw betrokken bij de vormgeving van de transities en voelt zij ten aanzien van dit beleidsveld een grote verantwoordelijkheid. OGP is van mening dat het essentieel is dat wij onze inwoners goed informeren over de op handen zijnde veranderingen. OGP hecht dan ook veel belang aan tijdige, correcte en heldere communicatie met onze burgers. Recent heeft de gemeente de berichtgeving rondom de veranderingen in het sociaal domein geïntensiveerd. Via Keerpunt wordt er wekelijks een stuk in De Schakel geplaatst en de website wordt periodiek aangevuld met het laatste nieuws. Zodra mogelijk worden er informatiebijeenkomsten voor burgers georganiseerd. OGP vindt dit een goede zaak en is blij met deze initiatieven. Tegelijkertijd wijzen wij het college erop dat inwoners niet alleen geïnformeerd moeten worden, maar ook de gelegenheid moeten krijgen mee te praten en mee te denken. Immers, burgerparticipatie betekent meer dan alleen informeren. Het vraagt van de gemeente juist om participatie bevorderende initiatieven.
Wat OGP betreft zijn er de komende tijd drie belangrijke speerpunten, namelijk preventie, laagdrempelige toegang en privacy. Preventie kan op de langere termijn leiden tot een vergrote zelfredzaamheid bij burgers en hiermee samenhangende kostenbesparing. OGP denkt dat het de moeite loont hiertoe (tijdelijk) extra middelen in te zetten, bijvoorbeeld door extra aandacht te hebben voor (gezondheids)voorlichting aan specifieke doelgroepen. Daarbij wil OGP graag laagdrempelige en bereikbare toegang tot hulpverlening voor alle drie de domeinen (Wet Maatschappelijke Ondersteuning, Jeugdzorg en de Participatiewet). OGP denkt dat het realiseren van inlooppunten per kern (geïntegreerd in reeds bestaande voorzieningen) en het realiseren van telefonische en digitale loketten hieraan kan bijdragen. OGP vraagt ook aandacht voor integriteitsvraagstukken en privacyprotocollen. De gemeente moet burgers kunnen garanderen dat hun gegevens met respect en geheimhouding behandeld worden.
OGP is blij met de reservering van extra financiële middelen. We realiseren ons dat de transities niet zonder slag of stoot zullen verlopen. Hoe goed de voorbereiding ook is geweest en hoe kundig de verschillende processen ook zijn voorbereid, er zal straks sprake blijken van onvolkomenheden. Uitgangspunt is dat ontstane knelpunten binnen het bestaande budget worden opgelost. Is dat echt niet mogelijk, dan kunnen we ergens op terugvallen. Iedere inwoner van Midden-Delfland moet de hulp en ondersteuning krijgen die hij of zij nodig heeft, ook na de transities in het sociaal domein. Wat OGP betreft blijft Midden-Delfland ook na 1 januari 2015 een kansrijke gemeente, die zich richt op het vergroten van het potentieel van al haar inwoners.
Programma 6 – Economische en sociale zaken
Dit programma laat zien hoe het college het economisch perspectief van Midden-Delfland wil versterken. OGP voelt zich met name geïnspireerd door het thema ‘werken’. Wij zijn enthousiast over het voornemen te voorzien in duurzame werklocaties, goede bereikbaarheid, maatschappelijk verantwoord ondernemen en goede dienstverlening. Al deze aspecten dragen bij aan een duurzaam en vitaal Midden-Delfland, waarin ruimte is voor innovatie en inbreng van ondernemers. Dat stimuleert. OGP verwacht dat dit zal leiden tot de ontplooiing van veel mooie initiatieven.
Programma 7 – Ruimtelijke ordening, ontwikkeling en huisvesting
OGP is van mening dat de gemeente zich terughoudend zou moeten opstellen in het participeren in risicovolle projecten. Veel exploitaties zijn de afgelopen jaren onder druk komen te staan. OGP roept het college op om de bestaande grondexploitaties kritisch tegen het licht te houden en waar nodig bij te stellen.
Het buitengebied moet open blijven, in de kernen moet juist een aantrekkelijke woonomgeving worden gecreëerd. OGP zal de centrumontwikkelingen in de drie kernen dan ook nauwlettend volgen.
Het is te betreuren dat woningcorporaties worden ingeperkt in hun maatschappeljjke taak. Juist daarom ziet OGP gemeente en woningcorporatie graag samen optrekken, kansen onderzoeken en mogelijkheden benutten. De gemeente moet daarnaast het Collectief Particulier Ondernemerschap (CPO) verder stimuleren en ondersteunen. Dit is immers een groot succes is gebleken. Wat OGP betreft verdient ook Den Hoorn deze mogelijkheid. De gehanteerde werkwijze met betrekking tot startersleningen verdient wat OGP ook betreft continuering. Jongeren zijn op de woningmarkt afhankelijk van het vrijkomen van goedkope, kleine woningen. Om jongeren in de gemeente te houden, moet daarom ook doorstroming worden gerealiseerd.
